|
Rodyum
|
|
Rodyum Platin grubu metallerinden bir element. Rh sembolüyle gösterilir. Doğada, platinle berâber, platinin onda biri nispetinde bulunur. Rodyum, atom numarası 45, atom tartısı 102.91, erime noktası 1966°C, kaynama noktası 4500°C ve yoğunluğu 12.4 g/cm3 olan sert bir metaldir. Elektron düzeni Kr4d85S1 dir. Bileşiklerinde 2+’dan 8 +’ya kadar değerlikler alabilmekle berâber çok görülen ve kararlı olan 2+ ve 3+ değerlikli bileşikleridir.
Rodyum, nitrik asit veya hidroklorik asitten etkilenmediği gibi, bunların karışımı olan altın suyundan da etkilenmez. Elementel flor etki eder. Bundan başka eritilmiş peroksit, alkali siyanürle sülfatlardan etkilenir. Rodyumun 3+ tuzları çeşitli kompleks iyonlar verir.
Rodyum, hem sert hem de kırılgan bir metal olduğu için, işlenmesi özel bir teknik ister. Rodyum, takribi 800°C civarında işlenip, tel hâline getirilebilir. Saf metal oda sıcaklığında ve bütün atmosfer şartlarında parlak halde kalır. Toz hâlindeki metal ısıtıldığında, hava etkisiyle rodyum seskioksit (Rh2O3) meydana gelir.
Rodyum, platin gibi kaplamada kullanılabilen bir metaldir. Rodyum kaplama, gümüş kuyumculuğunda, özel reflektörlerde, fennî cihazlarda, elektrik kontaklarında (özellikle slayd kontaklarında) ve radyo gibi cihazların muhtelif elemanlarında kullanılır. Rodyum, platine az miktarda katıldığında platinden daha sert ve yüksek sıcaklıklarda platine göre ağırlığı daha yavaş azalan alaşımlar elde edilir. Bu alaşımlardan da kimyâ laboratuvarlarında kullanılan krozeler elde edilir. % 10 rodyum bulunduran rodyum-platin alaşımı termik çift yapımında kullanılır. 660°C-1063°C arasındaki milletlerarası sıcaklık ölçeği bu termik çiftin elektromotor kuvvetiyle tanımlanır.
Atom numarası: 45
Simge: Rh
Kütle numarası: 102.905
Kaynama Noktası (C): 4500
Erime Noktası (C): 1966
Yoğunluk: 12.4
Buharlaşma Isısı: 127
Kaynaşma (Füzyon) Isısı: 5.2
Elektriksel iletkenlik: .22
Isıl iletkenlik: .21Özgül Isı Kapasitesi: 0.059
|